Zentralfriedhof: Falco forever
19 juli 2020

Misschien iets minder bekend bij toeristen, maar zeker zeer iconisch en groots, is het Zentralfriedhof. Het is gelegen aan de rand van de stad, in het zuidoosten, in het 11de district Simmering. De art nouveau-architectuur van de begraafplaats, de kerk en de vele eregraven maken het een aantrekkelijke plek om een wandeling te maken.
2de grootste begraafplaats van Europa
Zentralfriedhof (vertraald: centrale begraafplaats) is met een oppervlakte van 2,5 km de tweede grootste begraafplaats van Europa en is zelfs iets groter dan de binnenstad van Wenen. Het netwerk van wegen beslaat meer dan 80 kilometer. Het heeft, naar alle waarschijnlijkheid, meer bewoners (ongeveer 3 miljoen) dan dat er momenteel in Wenen wonen (1,8 miljoen).
De begraafplaats opende in 1874 en is in totaal 7 keer uitgebreid, voor het laatst in 1921. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het getroffen door zware bombardementen.
Karel Borromeuskerk
Centraal op de begraafplaats staat de Karel Borromeuskeurk, ontworpen door Max Hegele, een leerling van Otto Wagner en gebouwd tussen 1908 en 1910. Onder het hoofdaltaar bevindt zich de crypte van Karl Lueger, die van 1897 tot 1910 burgemeester van Wenen was. Deze kerk in art nouveaustijl is nog steeds een van de belangrijkste art nouveau-gebouwen in Wenen. Hegele bouwde ook de hoofdingang van het kerkhof.
Eregraven
In het begin van zijn bestaan kreeg het Zentralfriedhof weinig publieke goedkeuring. Om de begraafplaats aantrekkelijker te maken voor bezoekers, begroeven ze een aantal beroemde mensen hier in ‘eregraven’. Zo werden Beethoven en Strauss bijvoorbeeld verplaatst van hun oorspronkelijke begraafplaats naar het Zentralfriedhof. Er zijn meer dan 1000 eregraven van onder andere grote componisten die in Wenen werkten en woonden, zoals Brahms, Beethoven, Schubert, Strauss … Op het grote plein voor de kerk bevindt zich de grafkelder waarin de Oostenrijkse bondspresidenten worden begraven. Maar het populairste graf is dat van Falco, een Oostenrijkse popmuzikant en overleden in 1998.
Opdeling
Het kerkhof werd in de loop van de jaren vergroot. Naast een katholiek en een protestants gedeelte, is er ook een boeddistisch, islamitisch, israëlisch, evangelisch, mormoons, orthodox (Syrisch-/Koptisch-orthodox, Grieks-orthodox, Roemeens/Bulgaars-orthodox, Servisch-orthodox, Russisch-ortodox) gedeelte. Daarnaast is er een grote babybegraafplaats, een bosbegraafplaats en een plek waar mensen die hun lichaam ter beschikking hebben gesteld aan de wetenschap liggen begraven.
Speciale bewoners
De begraafplaats maakt deel uit van de oostelijke groene gordel van Wenen. Door zijn grootte en het vele groen herbergt het een diverse fauna en flora. Zo leven er heel wat eekhoorns, herten (vooral op de israëlische begraafplaats), torenvalken, dassen, marters, kikkers en andere kleine dieren op deze plek. Tot het midden van de jaren tachtig was dit zelfs nog officieel jachtgebied en werd de wildstand gecontroleerd door een jager die door het bosbeheer was aangewezen.
Foto: Karel Borromeuskerk