Piazza San Marco

Het is tijd om eens over Piazza San Marco (San Marcoplein) te schrijven. De trots van Venetië. Al wel duizend jaar. Als je naar Venetië komt, is het een must-see. Het plein is bezongen, bejubeld en er zijn ontelbaar veel gedichten aan gewijd door grote schrijvers uit de wereldliteratuur.

Piazza San Marco: de trots van Venetië

De Byzantijnse basiliek en het Dogenpaleis die aan het plein liggen, zijn de symbolen van de stad. Het grote probleem is dat het er altijd zo druk is, want de hele wereld wil het gezien hebben. En terecht. Ik gebruik het woord eigenlijk nooit, maar Piazza San Marco is magistraal. Nu moet ik natuurlijk ook even de geschiedenis induiken van dit imposante plein en wat beschrijvingen geven. There we go!

Geschiedenis

Vroeger was Venetië een machtige zeestaat, lang voordat Italië bestond als land. De stad was onwerkelijk machtig tussen de 12e en 15e/16e eeuw. Tot aan de ontdekking van Amerika had Venetië het voor het zeggen op zee. Ze haalden specerijen, kruiden en zijde uit Azië en verkochten dat door aan andere landen. Venetië werd een belangrijke handelsstad. De doge (soort koning van Venetiaanse Republiek van toen) vestigde zich vanaf de 9e eeuw daar waar de waterwegen samenkwamen: het San Marcoplein. Het werd het politieke, bestuurlijke en juridische hart van de Republiek Venetië. In de 12e eeuw kwam er de wereldberoemde basiliek, met halfronde koepels die zo kenmerkend zijn voor Byzanthijnse kerken. En de Campanile en het Dogenpaleis. Het grote plein is omgeven door twee rijen Procuraties (daar waar de raadsheren van de doge woonden en werkten). Alle belangrijke ceremonieën vonden plaats op het Piazza San Marco en dit bleef zo tot aan de 18e eeuw met de val van de Republiek Venetië. Zowel het plein als de basiliek is vernoemd naar San Marco, de beschermheilige van de stad. Op 25 april is het de naamdag van San Marco en geeft iedere Venetiaan zijn vrouw een rode roos. Ook ik krijg elk jaar een rode roos.

Palazzo Ducale – Dogenpaleis

Hier woonde de doge. Vanuit daar kon alles in de gaten gehouden worden wat er aankwam via de lagune/zee. Het was de zetel van de regering en er was zelfs ook een gevangenis. Casanova heeft daar gevangen gezeten en is volgens mij als enige ontsnapt. Nu is het Dogenpaleis een museum. Als je tijd hebt, moet je het gaan zien. Zorg dat je een ticket online koopt van tevoren, anders wacht je een lange rij in het hoogseizoen. Binnen hangen de grote meesters van de Venetiaanse schilderkunst. En je krijgt een goed beeld van de geschiedenis van deze stad. Je kunt ook een gedeelte van de gevangenis bezichtigen. Het gebouw is sprookjesachtig mooi vanaf het plein. Gotische bouwstijl met heel typisch Venetiaans raamwerk en mooie kapitelen, de kopstukken zeg maar bovenop een zuil.

Doge

Wat betekent dit woord nu eigenlijk? Wie was er doge? De doge was een soort koning van de Republiek Venetië. Hij werd voor het leven gekozen door de Hoge Raad van ministers. Meestal was hij afkomstig uit een van de belangrijke families en, net als de paus nu, al behoorlijk op leeftijd. Beslissingen werden genomen samen met een groep raadslieden, dus hij had geen absolute macht.

Basiliek van San Marco

Voordat Venetië de macht greep, had het Byzantijnse Rijk het voor het zeggen. Hun hoofdstad was Constantinopel (nu Istanboel). Zij beheersten het grootste gedeelte van het Middellands zeegebied. Toen het lichaam van de heilige Marcus uit Alexandrië werd geroofd door twee Venetiaanse kooplieden, keerde het tij en wonnen de Venetianen aan macht. Na het jaar 1000 begon Venetie steeds belangrijker te worden. Rond die tijd begonnen ze met het bouwen van de San Marco basiliek. Nog wel in Byzantijnse (orientaalse) bouwstijl. De eeuwen erna zijn ze blijven bouwen aan deze basiliek om haar telkens weer mooier te laten worden dan ze al was. Ik zou pagina’s vol kunnen schrijven over de basiliek van San Marco, maar ik hou het hierbij. Ook hier raad ik je aan om van tevoren een ticket online te kopen, het zogenaamde skip-the-line ticket.

Procuratie

Die lange rij gebouwen aan de zijkant van het San Marcoplein waren voor de procuratoren, de hoogste ambtenaren van de Republiek. Zij werkten en woonden hier. Aan de kant van caffè Florian zijn de nieuwere gebouwen. Aan de kant van restaurant Quadri de oudere gebouwen. Dat zie je ook wel aan de bouwstijl.

Campanile & Torre dell’Orologio

Als je de campanile (klokketoren) beklimt, heb je een fantastisch uitzicht. Gelukkig is er ook een lift, want hij is hoog!  De torre dell’Orologio staat aan de andere kant van het plein. Als je richting de winkelstraten van Rialto wilt gaan, moet je hier onderdoor. Blijf even stil staan om te zien hoe mooi de wijzerplaat is gemaakt met tekens van de dierenriem. Op een donkerblauwe achtergrond. Het geeft de uren en de fasen van de zon, maan en sterren aan. Het verhaal gaat dat de twee klokkenmakers die het ontworpen hebben, daarna de ogen zijn uitgestoken. Zodat ze niet ergens anders zo’n mooie klok meer konden maken. Fijne tijden toen … De twee beelden helemaal boven slaan elk uur met een hamer op de klok. Blijf hier even bij stil staan als de klok slaat.

Piazza en Campo

In heel Italië heet een plein een ‘piazza‘, maar in Venetië niet. In Venetië heet alleen het San Marcoplein ‘piazza‘. Alle andere pleinen in de stad heten ‘campo‘. Lees hier over het verschil tussen campo en piazza en Venetiaanse pleinen. Op de campo gebeurt alles. In de ochtend drink je er je koffie, de kids spelen er na schooltijd en je drinkt er je aperitiefje met je vrienden. Daar moet je dus zijn. Wil je een rondleiding doen met mij in Venetië? Ik leid je graag rond via de slingerweggetjes van deze unieke stad.