Bijzondere plafonds in Rome
8 april 2022

Wie Rome een beetje kent wat dat je hier (non basta una vita) nóóit uitgekeken raakt. Toch nodig ik je hierbij uit om tijdens je volgende bezoek aan Rome ook omhoog te kijken. Deze bijzondere plafonds in Rome wil je echt niet missen!
Het plafondfresco van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel
Toen Michelangelo de opdracht kreeg om het hoge, grote en gewelfde plafond van de Sixtijnse Kapel te decoreren met een fresco had hij vrijwel geen ervaring als schilder. Een ongelofelijk ambitieus project, dat zonder ervaring en kennis van zaken eigenlijk gedoemd was te mislukken. En dat was ook eigenlijk de bedoeling van Donato Bramante, de artistiek adviseur die de jonge, extreem talentvolle beeldhouwer Michelangelo liever kwijt dan rijk was.
Wonder boven wonder wist Michelangelo het fresco niet alleen af te krijgen, maar ook een kunstwerk af te leveren dat niet minder dan iconisch zou worden. Niet alleen een van de meest bijzondere plafonds in Rome, maar ter wereld. De vingers van God en Adam, precies in het midden, kennen we allemaal. Verder bewonder je (van achteren naar voren, zo is Michelangelo ook te werk gegaan) het oudtestamentische verhaal van Noah, (dan dus) de schepping van Adam en Eva, de verdrijving uit het Paradijs en de schepping van Hemel en aarde. Rondom kijken de Sybillen en Profeten toe.
De Sixtijnse Kapel bezoek je tegelijkertijd met de Vaticaanse Musea
Het gouden plafond van Santa Maria Maggiore
Aan de rand van Monti, één van de leukste buurten van Rome, pronkt de Santa Maria Maggiore. Een van de vier pauselijke basilieken (en de laatste rustplaats van Bernini).
De rijke geschiedenis van Rome zie je terug in dit gebouw. Er zijn romeinse zuilen gebruikt, het schip hoort nog bij de originele bouw uit de vijfde eeuw, er is een veertiende-eeuwse klokkentoren en zestiende en zeventiende eeuwse kapellen.
Wie omhoog kijkt, ziet een schitterend, maar niet zo zuiver stukje geschiedenis. Het plafond is volledig bekleed met de eerste lading goud die terug was gekomen uit Zuid-Amerika.
Special effects in Il Gesú
Dit plafond is om een andere reden oogverblindend. Giovan Battista Gaulli (Baciccio) creeërde hier een optische illusie die zo theatraal en indrukwekkend is dat je eigenlijk nergens anders meer naar kunt kijken. Dat zegt nogal wat, want er is véél in deze kerk.
Maar aan het plafond dus dat waanzinnige fresco van Baciccio. Een fel licht schijnt vanuit het midden van de hemel, buiten wordt binnen, ketters en heidenen worden verstoten terwijl martelaren en heiligen toekijken en in het midden pronkt het monogram van de Jezuïten. IHS: In Hoc Signo.
Het IHS kreeg in de volksmond nog een andere betekenis Iesuitae Habent Satis (‘de Jezuïeten hebben genoeg’).
Sant’ignazio di Loyola
Blijkbaar viel deze binnen-buiten illusie bij de Jezuïten in de smaak, want een stukje verderop, bouwden zij in de zeventiende eeuw nog een kerk: Sant’Ignazio, naar de Andrea Pozzo tekende (schilderde) voor het plafond, De triomph van Sint Ignatius. Ook hier vloeien architectuur en fresco in elkaar over en lijk je zo de hemel in te kijken. Maar of de Jezuïten echt genoeg hadden? Kijk maar eens goed naar de koepel – hier was eigenlijk geen geld meer voor.


Ga jij binnenkort op stedentrip en zoek je nog een leuke plek om te overnachten? Bekijk dan mijn favoriete hotels in Rome!